احسان علیآبادی
کارشناسی ارشد مهندسی صدا
1-1- مقدمه
با پیشرفت تجهیزات ضبط دیجیتال، دستیابی به صدای زنده با وضوح و جزئیات بالا ممکن شد ولی صدابرداران دریافتند که مزاحمت نویز هم بیشتر شده و با وضوح بیشتری شنیده میشود. گامهای زیادی در مرحلهی پیشتولید (قبل از شروع فیلمبرداری) وجود دارد که از وقوع مشکلات صوتی جلوگیری میکند و هزینهی تولیدی در مرحلهی پستولید (تدوین) را کاهش میدهد. بدیهی است که تفاوت صدابردارهای حرفهای با سایرین، در توجه به اصول علمی و جزئیات تجربی است؛ در ادامه 5 نکته از این موارد ذکر میگردد.
1-1-1- انتخاب میکروفن، متناسب با کاربری
در اختیار داشتن میکروفن مناسب و مکانیابی صحیح آن، دستیابی به بهترین کیفیت صدای ضبط شده را ممکن میسازد. میکروفنهایی که به صورت معمول در صنعت ویدئو به کار میروند دارای اشکال و اندازههای متنوع هستند و هر کدام، نقاط قوتی دارند که به آنها اجازه میدهد تا بسته به موقعیت کاربری، صدای بهتری را ضبط کنند.
– شاتگان[1]: میکروفن همهکارهای که در موارد کاربرد زیادی دارد و توسط دستیار صدا (متصدی بوم[2]) مورد استفاده قرار میگیرد و خارج از قاب دوربین به سمت سوژه گرفته میشود. به دلیل الگوی
دریافت با زاویهی کوچک، نویز اطراف سوژه را به خوبی حذف میکند؛ هرچند برای محیطهای با سطح نویز بالا، مناسب نیست.
شکل 1
– یقهای بیسیم[3]: بهترین انتخاب برای شرایطی است که آزادی عمل مدنظر است و سوژه دارای تحرک میباشد.
شکل 2
– دستی[4]: در مواقعی که امکان آمادهسازی سوژه پیش از مصاحبه وجود ندارد و مصاحبه در دستهبندی خبری قرار میگیرد، میکروفن دستی انتخابی استاندارد است.
شکل 3
– مرزی / PZM [5]: این میکروفنهای ِغیرقابل تشخیص، میتوانند روی سطح دیوار، میز و یا هر سطح دیگر، در مواردی که نیاز به پوشش گسترده است، قرار گیرند.
شکل 4
– میکروفنهای استریو[6]: با تنظیم مناسب، این نوع میکروفنها برای ضبط موسیقی ِطبیعیِ محیطی و صدای آمبیانس ِلوکیشن مورد استفاده قرار میگیرد.
شکل 5
– میکروفنهای یقهای باسیم[7]: برای دریافت مستقیم صدای سوژه (کاراکتر مستقل)، در اغلب موارد میکروفنهای یقهای بهترین گزینه هستند.
شکل 6
1-1-2- بررسی لوکیشن فیلمبرداری به منظور اجتناب از مشکلات صوتی
باید به خاطر داشت که پیش از شروع فیلمبرداری با کمک تجهیزات صوتی ِمورد استفاده در ضبط صدا و هدفون مناسب، تمام نقاط لوکیشن فیلمبرداری متناسب با قاب دوربین و فیلمنامه، مورد بررسی قرار گیرد. صدایی که از طریق میکروفن مورد استفاده در فیلمبرداری دریافت میشود و از طریق هدفون شنیده میشود، با صدا محیطی که گوش بدون واسطه دریافت میکند، متفاوت است؛ به عنوان مثال صدای کولری که در حالت معمول، زیاد آزاردهنده نیست، با هدفون بسیار بلندتر شنیده میشود.
1-1-3- استفاده از تجهیزات جانبی مناسب در صدابرداری ِفضای باز
در صدابردای فضای باز، استفاده از تجهیزات جانبی مانند بادگیر[8] و به خدمت گرفتن تدابیر مناسب، متناسب با شرایط جوی (بارش باران و . . .) اهمیت زیادی دارد. نویز وزش باد با فرکانس پایین و صدای بارش قطرات باران، به سادگی میتواند صدای ضبطشده را غیرقابل استفاده کند.
شکل 7
1-1-4- استفاده از ریکوردر مجزا
بسیاری از دوربینهای حرفهای، امکان اتصال ورودی میکروفن را فراهم کردهاند ولی به دلیل محدودیت تعداد ورودیهای دوربین، عدم امکان کنترل لول صدا در حین ضبط، از دست رفتن صدای شاهد دوربین (میکروفن داخلی دوربین) و . . . ضبط جداگانه صدا در اولویت است. ریکوردرهای حرفهای علاوه بر فراهم آوردن شرایط ضبط با قدرت مانور بالاتر، ضبط باکیفیت صدا را ممکن میکنند.
شکل 8
1-1-5- استفاده از کمپرسور[9] و لیمیتر[10] سختافزاری
یک مصاحبهی استودیویی تلویزیونی، زمان مناسبی برای استفاده از پردازندههای ِداینامیکی ِسختافزاری است. در استودیو، برای برنامههای ضبطی و زنده، اغلب کمپرسور و لیمیتر را نادیده میگیرند در حالی که استفادهی مناسب از آنها میتواند خروجی صدای صافتر با محدودهی پویایی (داینامیک رنج[11]) بالاتر بدهد که امکان تنظیم لول صدای بالاتر را در حین ضبط فراهم میکند.
شکل 9
[1]Shotgun
[2] Boom Operator
[3] Wireless Lavalier
[4] Handheld
[5] Boundary
[6] Stereo Microphones
[7] Wired Lavalier
[8] Windshield
[9] Compressor
[10] Limiter
[11] Dynamic Range
